ઘણી વખત આપણે સમાચારોમાં વાંચીએ છીએ અને ટીવીમાં જોઈએ છીએ કે લગ્ન કે કોઈ ફંક્શનમાં ભોજનની ઝેરી (Poisonous Food) અસરથી ઘણા લોકોના મોત થયા છે. ઘણી વખત રાખવામાં આવેલો ખોરાક જાતે જ એટલો ઝેરી બની જાય છે કે તે જીવલેણ સાબિત થાય છે. શું તમે જાણો છો કે ખોરાક કેવી રીતે ઝેરી (Food Poisoning) બને છે, એટલે કે તે ઝેરી અસર સાથે શરીર (Body)માં ફેલાય છે અને જીવલેણ બની જાય છે.
ફૂડ પોઈઝનિંગ શું છે અને તે શા માટે થાય છે? વાસ્તવમાં, ખોરાકમાં રહેલી અશુદ્ધિઓ પેટમાં પહોંચવાને કારણે ફૂડ પોઇઝનિંગ થાય છે. ક્યારેક આવા બે ખોરાકનું મિશ્રણ હોય છે અને ક્યારેક તે ખોરાક રાખવાથી થાય છે.ઘણી વખત ગંદુ પાણી પીવાથી અને ધોયા વગરના ફળો અને શાકભાજી ખાવાથી પણ તે ફૂડ પોઈઝનિંગનું કારણ બને છે.
ખુલ્લા અને ગંદા સ્થળોએ ખોરાક રાખવો
ખોરાકને લાંબા સમય સુધી ખુલ્લામાં રાખવાથી, તેને ગંદી જગ્યાએ રાખવાથી અને તેના પર બેસીને મચ્છર અને માખીઓ વગેરેને કારણે તેમાં બેક્ટેરિયા વધે છે. આ એવા માઇક્રોસ્કોપિક વાયરસ છે, જેને આપણે નરી આંખે જોઈ શકતા નથી. જ્યારે માઈક્રોસ્કોપ વડે જોવામાં આવે ત્યારે આ જોઈ શકાય છે.
બેક્ટેરિયા પેટની અંદર ઝેરનું કારણ બને છે
આ બેક્ટેરિયા ખોરાક દ્વારા આપણા પેટની અંદર જાય છે અને એક પ્રકારનું ઝેર ઉત્પન્ન કરે છે. ખોરાકમાં ઝીંક, સીસું અને કોપર જેવી ધાતુઓની અશુદ્ધિઓ જોવા મળે તો પણ ફૂડ પોઈઝનિંગ થઈ શકે છે.
લક્ષણો શું છે
ફૂડ પોઈઝનિંગના ઘણા લક્ષણો છે. જેમ કે ચક્કર, ઉલ્ટી, ઝાડા, માથાનો દુખાવો અને થાક. ક્યારેક દર્દીને અસ્પષ્ટ દેખાવા લાગે છે, ગળું સુકાઈ જાય છે. કંઈપણ ગળવામાં મુશ્કેલી.
ક્યારેક મૃત્યુ પણ
ઘણી વખત સ્થિતિ એટલી ગંભીર બની જાય છે કે ઝેરી ખોરાકને કારણે દર્દીને લકવો પણ થઈ શકે છે. જો સમયસર સારવાર ન મળે તો વ્યક્તિ મૃત્યુ પામે છે. બેક્ટેરિયાની અસરો ખૂબ જ ઘાતક હોય છે. બેક્ટેરિયા એક પ્રકારનું ઝેર ઉત્પન્ન કરે છે, જે શરીર પર ઝેરી અસર કરે છે. એસ્પરગિલસ નામની ફૂગથી દૂષિત ખોરાકને કારણે ફૂડ પોઈઝનિંગ થાય છે.
તેને કેવી રીતે ટાળવું
ખોરાકના ઝેરી પ્રભાવોને ટાળવા માટે, તેને સ્વચ્છ રાખવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ઘઉં, ચણા અથવા અન્ય ખાદ્ય પદાર્થોને પાણીથી સારી રીતે ધોઈ લો અને તેનો ઉપયોગ કરો અથવા પીસી લો. ઘણી વખત આપણે બહારથી જે ઘઉંના લોટની ખરીદી કરીએ છીએ તેમાં પણ જંતુનાશક દવાઓની અસર હોય છે, જે નુકસાન કરી શકે છે.
સડો અને દુર્ગંધવાળો ખોરાક ખાવાનું ભૂલશો નહીં. ફળો અને શાકભાજીને પોટેશિયમ પરમેંગેનેટના દ્રાવણથી ધોયા પછી ખાવું જોઈએ. પેકેજ્ડ ફૂડ અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડની એક્સપાયરી તપાસવાની ખાતરી કરો. જો તમે ઝેરી ખોરાક લીધા પછી બીમાર થાઓ છો, તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો.
આ પણ કારણ હોઈ શકે છે
કાચો ખોરાક અથવા ઓછો રાંધેલો ખોરાક (ખાસ કરીને મરઘાં, ડુક્કરનું માંસ, બર્ગર, સોસેજ અને કબાબ)
– જે ખોરાક ‘જૂનો’ છે અથવા યોગ્ય રીતે રેફ્રિજરેટેડ નથી
ઝાડા અથવા ઉલટીવાળા દર્દી દ્વારા સ્પર્શ કરાયેલ ખોરાક ખાવો
– ક્રોસ દૂષણ (જ્યાં જંતુઓ એક દૂષિત ખોરાકમાંથી અન્ય ખોરાકમાં ફેલાય છે).
